چگونه الکتروموتورها را در برابر آسیبهای ناشی از کار در محیطهای مرطوب محافظت کنیم؟
در محیطهای مرطوب، احتمال نفوذ رطوبت بداخل محفظه الکتروموتور زیاد است. نفوذ رطوبت اثرات مخربی بر سلامت و عمر مفید ماشینهای الکتریکی میگذارد.
شناسایی منابع رطوبت
- موتورهایی که در فضای باز (Outdoor) کار میکنند مستقیماً در معرض بارش باران و برف هستند. مقدار کمی رطوبت می‌تواند از طریق درزهای بین اتصالات و قطعات بدنه وارد موتورها شود.
- در محیطهای مرطوب، به محض توقف موتور و کاهش دمای بدنه آن، در صورت بالا بودن رطوبت محیط این احتمال وجود دارد که در حین کاهش دمای بدنه، رطوبت بداخل محفظه موتور نفوذ کند.
- احتمال نفوذ هوای مرطوب و تشکیل کندانس در موتورهایی که برای مدت طولانی انبار می‌شوند زیاد است.
- در طول فرآیند تولید موتور، پخت اولیه ناکافی یا خشک شدن ناقص سیم‌پیچ پس از غوطه‌وری در عایق می‌تواند منجر به باقی ماندن رطوبت در منافذ ریز عایق شود.
پیامدهای نفوذ رطوبت به داخل موتورها:
عایق‌بندی مناسب برای عملکرد ایمن موتورهای الکتریکی بسیار مهم است. اجزای درون موتور، مانند عایق شیارها، عایق بین لایه‌ای، عایق فاز به فاز و لایه‌های بیرونی سه فاز منتهی به تغذیه موتور، حاوی منافذ ریز متعددی هستند که می‌توانند به راحتی رطوبت هوا را جذب کنند. این امر عملکرد عایق را کاهش داده و رسانایی حرارتی عایق را کاهش می‌دهد. علاوه بر این نفوذ رطوبت می‌تواند منجر به خرابی عایق و در نتیجه آسیب به موتور و بروز حوادث ایمنی بالقوه‌ای برای افراد و تجهیزات مرتبط با موتور گردد. رطوبت بالا همچنین می‌تواند منجر به تشکیل لایه‌های آب روی سطوح و کندانس و نفوذ آن به داخل موتور شود، زمانی که رطوبت از 95٪ بیشتر می‌شود باعث زنگ‌زدگی قطعات فلزی، تخریب روان‌کننده‌ها، انبساط یا نرم شدن مواد عایق و اختلال در عملکرد مکانیکی و الکتریکی موتور گردد. علاوه بر این، در محیطهای با رطوبت بالا، کپک می‌تواند رشد کند و ترشحات کپک می‌تواند باعث خوردگی فلز و مواد عایق شود و به سرعت عایق را خراب کرده و باعث حوادثی مانند اتصال کوتاه یا اتصال حلقه در سیم‌پیچ استاتور شود.
حفاظت از موتورها در برابر نفوذ رطوبت:
تمرکز اصلی محافظت موتورهای الکتریکی در برابر نفوذ رطوبت، بر روی آب‌بندی بدنه و محفظه موتور است. اثربخشی عملکرد ضد آب به اقدامات حفاظتی انجام شده روی محفظه بستگی دارد. برای به حداقل رساندن رطوبت درون موتور، دو جنبه اصلی در تکنیک‌های ضد آب‌سازی مورد توجه قرار می‌گیرد:
- جلوگیری از ورود رطوبت.
- تخلیه مؤثر هرگونه رطوبتی که وارد می‌شود.
محافظت مؤثر برای محفظه موتور می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اضافه کردن یک حلقه مسدود کننده آب یا کلاهک ضد باران در امتداد شفت موتور.
- استفاده از آب‌بندهای شفت با مقاومت بهتر در برابر گرد و غبار و آب به جای حلقه‌های V شکل استاندارد.
- در موارد خاص ممکن است روشهای نصب ویژه نیاز به اضافه کردن یک پوشش بالایی برای موتورهایی مانند موتورهای V1 داشته باشند.
- نصب شیرهای تخلیه رطوبت و هوای ضد انفجار بر روی بدنه استاتور.
روشهای خشک کردن موتورهایی که دچار نفوذ رطوبت شده‌اند:
کاهش عملکرد عایق به دلیل رطوبت موجود در سیم‌پیچ در یک محیط مرطوب، علت اصلی فرسودگی موتور است. بنابراین، موتورهایی که برای مدت طولانی انبار شده‌اند، در معرض حوادث غوطه‌وری یا سیل قرار گرفته‌اند، یا مقادیر مقاومت عایقی آنها کمتر از 0.5 MΩ است، نباید مستقیماً و بدون تعمیر یا خشک کردن به کار گرفته شوند. خشک کردن باید توسط متخصصان انجام شود و موتور فقط زمانی می‌تواند دوباره به کار انداخته شود که مقاومت عایق به مقادیر عادی بازگردد. روشهای متداول برای خشک کردن موتورهای مرطوب عبارتند از: خشک کردن با هوای گرم در گردش، خشک کردن با لامپهای حرارتی، خشک کردن با ولتاژ AC، خشک کردن با ولتاژ DC کم و خشک کردن با گرمکن‌های القایی.
دیدگاهتان را بنویسید