معرفی و کاربردهای اوربیت در آنالیز ارتعاشات
معرفی اوربیت
اوربیت یا مسیر ارتعاشی، نمایش دوبعدی حرکت محور ماشینهای دوار در صفحه فرضی حول محور یاتاقان یا شفت است. این نمودار با ترکیب سیگنالهای دو سنسور ارتعاشی عمود بر هم (معمولاً X و Y ) به دست میآید. اوربیت به کارشناسن و تکنسینهای آنالیز ارتعاشات کمک میکند تا رفتار دینامیکی محور را در شرایط کاری مختلف مشاهده کنند. در واقع، اوربیت تصویری از شکل یا مسیر حرکت لحظهای محور در درون یاتاقان است.
چگونگی ثبت داده اوربیت
برای ثبت اوربیت، ابتدا دو سنسور ارتعاشی جابجایی (Proximity Probe) در جهتهای عمود بر هم نصب میشوند. سپس دادههای این سنسورها به صورت همزمان جمعآوری و در نرمافزار تحلیل ارتعاشات ترکیب میگردند. نتیجه این ترکیب، یک نمودار دوبعدی است که مسیر واقعی محور را نشان میدهد. کیفیت ثبت داده وابسته به صحت نصب سنسورها و همزمانی سیگنالهاست.
کاربردهای اوربیت در عیبیابی
اوربیت یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص عیوب ماشینهای دوار محسوب میشود. تغییر شکل اوربیت میتواند نشانهای از وجود نابالانسی، لقی یاتاقان، ناهممحوری یا ارتعاشات ناشی از جریان روغن باشد. کارشناسان آنالیز ارتعاشات با بررسی الگوهای اوربیت میتوانند نوع و شدت عیب را شناسایی کنند. این روش بهویژه در توربینها و کمپرسورهای بزرگ کاربردهای فراوانی دارد.
اهمیت اوربیت در نگهداری پیشبینانه
تحلیل اوربیت بعنوان یکی از روشها و تکنیکهای آنالیز ارتعاشات، نه تنها برای تشخیص عیب، بلکه برای پایش وضعیت سلامت ماشینهای دوار نیز حیاتی و مهم است. با مقایسه نمودار اوربیت در شرایط مختلف کاری، میتوان روند تغییرات ارتعاشی را بررسی و از خرابیهای ناگهانی جلوگیری کرد. استفاده از اوربیت در برنامههای نگهداری پیشبینانه باعث افزایش عمر تجهیزات و کاهش هزینههای تعمیرات میشود.
اوربیتها در آنالیز ارتعاشات مانند اثر انگشت رفتار شفتهای دوار هستند و هر شکل خاص آن میتواند نشانهی یک عیب مشخص در ماشین دوار باشد. در ادامه چند الگوی رایج اوربیت و عیب متناظرشان را توضیح میدهیم.
اوربیت دایرهای یا بیضوی منظم
نشاندهنده نابالانسی (Unbalance) محور یا روتور است. وقتی جرم بهطور یکنواخت توزیع نشده باشد، محور در صفحه یاتاقان مسیر حرکت، نمودار تقریباً دایرهای یا بیضوی پایدار ایجاد میکند.
اوربیت قطرهای یا اشکمانند
معمولاً ناشی از ناهممحوری (Misalignment) بین کوپلینگها یا شفتهاست. شکل اوربیت در یک سمت پهن و در سمت دیگر باریک میشود و حالت قطرهای پیدا میکند.
اوربیت چندلوبی (دو لوب یا سه لوب)
نشانهی لقی یاتاقان (Bearing Clearance) یا ارتعاشات روغن (Oil Whirl/Oil Whip) است. محور به جای یک مسیر ساده، چند لوب در مسیر خود ایجاد میکند که نشاندهنده تعامل غیرخطی بین محور و فیلم روغن یاتاقان است.
اوربیت نامنظم یا آشوبگونه
میتواند ناشی از شکستگی اجزای مکانیکی، ترک شفت، یا خرابی جدی یاتاقان باشد. مسیر ارتعاشی بدون الگوی مشخص و با تغییرات ناگهانی دیده میشود.
a : بیانگر وجود آنبالانسی در شفت b : سایش بین شفت و اجزاء ثابت oil whirl :c یا چرخش روغن d : ناهمراستایی e : ناهمراستایی |
کپی و اشتراکگذاری این مطالب، با ذکر منبع مجاز است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آنالیز ارتعاشات و پایش وضعیت و عیب یابی تجهیزات دوار، با ما تماس حاصل نموده و یا در وبسایت ما پیام بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید